در حال حاضر، هیچ برنامه‌ی غربالگری (Screening) استاندارد و مؤثری برای جمعیت عمومی جهت تشخیص زودهنگام AML وجود ندارد. دلیل اصلی آن، سرعت پیشرفت بیماری و نداشتن دوره‌ی پیش‌سرطانی قابل‌تشخیص در اکثر موارد AML است.
اما در برخی گروه‌های خاص با خطر بالاتر ابتلا به AML، انجام بررسی‌های دوره‌ای یا نظارت پزشکی ممکن است توصیه شود.
چرا غربالگری عمومی برای AML توصیه نمی‌شود؟
- AML معمولاً به‌صورت ناگهانی و حاد آغاز می‌شود.
- برخلاف برخی سرطان‌ها (مثل سرطان دهانه رحم یا پستان)، مرحله‌ی پیش‌سرطانی مشخص یا قابل‌تشخیص زودهنگام ندارد.
- آزمایش‌هایی مثل CBC (شمارش سلول‌های خونی) برای غربالگری عمومی، از حساسیت و ویژگی کافی برای AML برخوردار نیستند.
چه کسانی ممکن است نیاز به پایش یا بررسی دوره‌ای داشته باشند؟
غربالگری هدفمند برای برخی افراد با ریسک بالا ممکن است مفید باشد:
۱. افراد مبتلا به سندروم‌های ژنتیکی خاص:
- مثل سندروم داون، کم‌خونی فانکونی، سندروم بلوم، و سایر اختلالات ژنتیکی
- این افراد معمولاً تحت مراقبت پزشکی تخصصی قرار دارند و ممکن است به‌طور منظم CBC یا آزمایش‌های مغز استخوان انجام دهند.
۲. بیماران با بیماری‌های پیش‌سرطانی مغز استخوان:
- مانند سندرم میلودیسپلاستیک (MDS)، میلوفیبروز یا پلی‌سیتمی ورا
- این بیماران در معرض خطر تبدیل بیماری به AML هستند و باید به‌صورت منظم تحت نظر پزشک متخصص خون (هماتولوژیست) باشند.
۳. افرادی که سابقه‌ی دریافت شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی دارند:
- به‌ویژه داروهای خاصی مانند آلکیله‌کننده‌ها و مهارکننده‌های توپوایزومراز
- برخی از این افراد ممکن است سال‌ها پس از درمان اولیه، در معرض AML ثانویه باشند.
- بررسی‌های دوره‌ای CBC ممکن است برای پایش مفید باشد، اما غربالگری روتین توصیه نمی‌شود مگر بر اساس تصمیم بالینی پزشک.
ابزارهای احتمالی برای پایش در گروه‌های پرخطر:
| ابزار | کاربرد |
| CBC (شمارش کامل سلول‌های خونی) | بررسی کاهش یا افزایش غیرطبیعی سلول‌های خونی |
| اسمیر خون محیطی | بررسی وجود سلول‌های بلاست غیرطبیعی |
| بیوپسی مغز استخوان | فقط در صورت شواهد بالینی یا آزمایشگاهی مشکوک |
| آزمایش‌های ژنتیکی و مولکولی | در بیماران پرخطر یا مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای |