اهداف اصلی پیگیری:
- شناسایی زودهنگام عود بیماری
- ارزیابی عوارض بلندمدت درمان‌ها (کبدی، کلیوی، قلبی، هورمونی و غیره)
- بررسی سلامت روانی و اجتماعی بیمار
- پایش وضعیت تحصیلی و رشدی (در کودکان)
- کنترل باقی‌مانده بیماری (MRD) در موارد خاص
فواصل پیگیری معمول:
- در سال اول پس از درمان:
هر ۱ تا ۲ ماه یک‌بار - در سال دوم و سوم:
هر ۳ ماه یک‌بار - سال‌های بعد (۴ تا ۵ سال یا بیشتر):
هر ۶ تا ۱۲ ماه
در صورت بروز علائم مشکوک، فوراً باید مراجعه خارج از برنامه انجام شود.
بررسی‌هایی که در پیگیری انجام می‌شوند:
۱. معاینه فیزیکی کامل
- ارزیابی غدد لنفاوی، کبد، طحال، نشانه‌های کم‌خونی یا خونریزی
- بررسی رشد و وزن (به‌ویژه در کودکان)
۲. آزمایش‌های خون دوره‌ای
- CBC (شمارش کامل خون): برای بررسی تعداد سلول‌های خونی
- مارکرهای شیمیایی: مثل ALT، AST، کراتینین، الکترولیت‌ها
- در برخی موارد، بررسی MRD با PCR یا فلوسایتومتری (در مراکز تخصصی)
۳. آسپیراسیون مغز استخوان
- در صورت مشکوک بودن به عود یا عدم بهبودی کامل
- در بعضی پروتکل‌ها، به‌طور دوره‌ای در پیگیری‌های اولیه
۴. ارزیابی سیستم عصبی مرکزی (CNS)
- در بیمارانی که درگیری CNS داشته‌اند، بررسی دوره‌ای CSF ممکن است توصیه شود
۵. ارزیابی عوارض بلندمدت درمان
- قلب: اکوکاردیوگرافی برای بررسی عملکرد بطن چپ (در بیمارانی که داروهای قلبی‌سم دریافت کرده‌اند)
- هورمونی: بررسی محور هیپوفیز، تیروئید و عملکرد گنادها
- کبد و کلیه: آزمایشات عملکردی در درازمدت
- سیستم عصبی یا شناختی: بررسی عملکرد یادگیری، تمرکز، خلق و خو (در کودکان)
۶. پیگیری سلامت روانی و اجتماعی
- غربالگری برای افسردگی، اضطراب، مشکلات رفتاری یا تحصیلی
- مشاوره روان‌شناسی در صورت نیاز
نکاتی مهم در پیگیری ALL:
- واکسیناسیون مجدد: در بیمارانی که پیوند سلول‌های بنیادی دریافت کرده‌اند، واکسیناسیون مجدد (بر اساس جدول خاص) لازم است
- اجتناب از بارداری در دوران پیگیری اولیه توصیه می‌شود (در بیماران زن و مرد)
- ارزیابی باروری: در نوجوانان و بزرگسالان پس از درمان، بررسی توانایی باروری اهمیت دارد
- فعالیت بدنی و تغذیه سالم: برای بازسازی بدن پس از درمان بسیار مهم است
چه علائمی نیاز به بررسی فوری دارد؟
- تب بدون علت
- کبودی یا خونریزی
- درد استخوان
- بزرگی غدد لنفاوی، کبد یا طحال
- خستگی شدید یا ضعف پیشرونده
- کاهش وزن غیرقابل توجیه
- علائم عصبی مثل سردرد شدید، تاری دید یا تشنج
خلاصه جدول‌وار برنامه پیگیری ALL
| مورد | هدف | فواصل پیشنهادی |
| معاینه فیزیکی | بررسی عود و عوارض | هر ۱-۳ ماه در ۳ سال اول |
| CBC | بررسی سلول‌های خون | در هر ویزیت پیگیری |
| بیوپسی مغز استخوان | بررسی عود یا MRD | برحسب مورد |
| بررسی قلب، کلیه، کبد | ارزیابی عوارض دارو | سالانه یا برحسب نیاز |
| ارزیابی روانی و رشد | به‌ویژه در کودکان | هر ۶ ماه یا بیشتر |
| واکسیناسیون مجدد | در بیماران پیوندی | بر اساس پروتکل تخصصی |