آیا غربالگری عمومی برای ALL وجود دارد؟
خیر. در حال حاضر هیچ برنامه غربالگری سراسری، مؤثر و قابل‌قبولی برای جمعیت عمومی (چه کودکان و چه بزرگسالان) جهت شناسایی زودهنگام ALL وجود ندارد.
این به دلیل آن است که:
- ALL معمولاً به‌طور ناگهانی و بدون علائم هشداردهنده‌ی خاص در مراحل اولیه بروز می‌کند.
- تست‌های خون معمولی برای غربالگری، حساسیت و ویژگی کافی برای تشخیص زودرس در افراد بدون علامت را ندارند.
- شیوع این بیماری نسبتاً کم است، بنابراین غربالگری گسترده از نظر اقتصادی و بالینی قابل توجیه نیست.
چه کسانی ممکن است نیاز به پایش (monitoring) داشته باشند؟
در برخی گروه‌های پرخطر ژنتیکی یا خانوادگی، غربالگری هدفمند و پیگیری‌های پزشکی منظم ممکن است منطقی باشد، از جمله:
۱. افراد دارای سندرم‌های ژنتیکی خاص مانند:
- سندرم داون (Down syndrome)
- سندرم Li-Fraumeni
- اختلالات نقص ایمنی ارثی
- اختلالات میلودیس‌پلاستیک یا نئوپلاسم‌های قبلی
۲. سابقه خانوادگی لوسمی در بستگان درجه اول
در این افراد، پزشک ممکن است بررسی‌های دوره‌ای شامل شمارش کامل خون (CBC) و ارزیابی‌های بالینی انجام دهد، اگرچه این اقدامات “غربالگری استاندارد” محسوب نمی‌شوند.
نقش معاینات بالینی و آگاهی والدین / بیماران:
در غیاب غربالگری رسمی، شناسایی زودهنگام علائم مشکوک نقش کلیدی دارد.
مواردی که باید مورد توجه قرار گیرند:
- رنگ‌پریدگی یا خستگی شدید و مداوم
- کبودی‌های بدون علت، خونریزی‌های مکرر
- تب‌های طول‌کشیده و بدون علت مشخص
- درد استخوان یا مفاصل
- بزرگی غدد لنفاوی، کبد یا طحال
والدین و پزشکان باید در صورت مشاهده چنین علائمی به بررسی‌های خون و ارجاع به متخصص اقدام کنند.
جمع‌بندی:
- هیچ برنامه غربالگری سراسری برای ALL در جمعیت عمومی وجود ندارد.
- در افراد پرخطر ژنتیکی یا با سابقه خانوادگی، پایش منظم توسط پزشک ممکن است توصیه شود.
- آگاهی از علائم هشداردهنده و مراجعه زودهنگام به پزشک، مؤثرترین راه برای شناسایی به‌موقع ALL است.