پیشگیری از لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL) به دلیل ماهیت پیچیده و چند عاملی این بیماری، به‌ویژه در کودکان، دقیقاً مشخص یا تضمین‌شده نیست. اما می‌توان برخی اقدامات را برای کاهش ریسک‌های احتمالی و شناسایی زودهنگام عوامل خطر توصیه کرد.
پیشگیری از لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL)
نکته کلیدی:
ALL اغلب در کودکان بدون علت واضحی بروز می‌کند و در حال حاضر هیچ راه مؤثر و قطعی برای پیشگیری صددرصدی از آن شناخته نشده است. اما برخی عوامل خطر قابل اصلاح در نظر گرفته شده‌اند.
اقدامات پیشگیرانه پیشنهادی (غیر اختصاصی):
۱. پرهیز از مواجهه با اشعه یون‌ساز
- پرتوگیری شدید در دوران بارداری یا اوایل کودکی (مثلاً به دلیل CT اسکن زیاد یا پرتودرمانی) ممکن است خطر ابتلا به ALL را افزایش دهد.
- توصیه: استفاده منطقی و محدود از تصویربرداری‌های با دوز بالا به‌ویژه در کودکان و زنان باردار.
۲. پرهیز از تماس با مواد شیمیایی سرطان‌زا
- مانند بنزن (موجود در دود سیگار، اگزوز خودروها، کارخانه‌ها) یا برخی حشره‌کش‌ها.
- توصیه: پرهیز از مصرف یا مواجهه شغلی با این ترکیبات، به‌خصوص در دوران بارداری و اوایل زندگی کودک.
۳. رعایت سبک زندگی سالم در دوران بارداری
- تغذیه مناسب، پرهیز از مصرف الکل، دخانیات، داروهای غیرضروری و مواجهه با عفونت‌ها در دوران بارداری ممکن است ریسک ابتلا به سرطان خون را کاهش دهد.
۴. تقویت سیستم ایمنی کودک
- برخی مطالعات پیشنهاد داده‌اند که مواجهه طبیعی با میکروب‌ها در اوایل کودکی (مثلاً رفتن به مهدکودک یا بازی با کودکان دیگر) ممکن است از بروز ALL جلوگیری کند. فرضیه “عقیمی بیش‌از‌حد” محیط زندگی کودک مطرح شده است.
۵. پیشگیری از عفونت‌های ویروسی خطرناک
- برخی ویروس‌ها ممکن است در بروز ALL نقش داشته باشند (مثل ویروس اپشتین‌بار EBV). رعایت بهداشت عمومی، واکسیناسیون و کنترل عفونت‌ها اهمیت دارد.
پیشگیری در گروه‌های پرخطر ژنتیکی
- در افرادی که سابقه خانوادگی ALL یا سندرم‌های ژنتیکی خاص (مثل سندرم داون یا سندرم Li-Fraumeni) دارند، پیشگیری مستقیم ممکن نیست، اما پایش منظم پزشکی و غربالگری زودهنگام توصیه می‌شود.
جمع‌بندی:
هرچند پیشگیری صددرصدی از ALL ممکن نیست، اما اقدامات زیر می‌توانند ریسک ابتلا را کاهش دهند:
- اجتناب از مواجهه با مواد سرطان‌زا
- مراقبت مناسب در دوران بارداری
- تقویت ایمنی و رشد طبیعی کودکان
- پرهیز از مواجهه با اشعه
- نظارت بر کودکان با زمینه ژنتیکی یا خانوادگی