. عوامل ژنتیکی و ارثی

• سابقه خانوادگی: افرادی که در خانواده‌شان فرد مبتلا به CLL یا سایر انواع لوسمی و لنفوم دارند، احتمال ابتلای آن‌ها بیشتر است. تحقیقات نشان داده‌اند که احتمال ابتلا در اعضای خانواده درجه اول تا حدود ۷ برابر افزایش می‌یابد.
• جهش‌های ژنتیکی: جهش‌های خاصی در DNA سلول‌های لنفوسیت می‌تواند باعث رشد کنترل‌نشده و تکثیر بیش از حد این سلول‌ها شود. برخی از این جهش‌ها عبارتند از:
  • حذف کروموزوم q۱۳ (del13q)
  • حذف کروموزوم q۱۱ (del11q)
  • حذف کروموزوم p۱۷ (del17p) که با جهش در ژن TP53 همراه است و پیش‌آگهی بدتری دارد.
• پلی‌مورفیسم‌های ژنتیکی: برخی تغییرات کوچک در ژن‌ها (مثل ژن‌های مرتبط با تنظیم سیستم ایمنی یا کنترل چرخه سلولی) ممکن است ریسک ابتلا را افزایش دهند.

۲. سن

• بیشتر بیماران CLL در سنین بالای ۶۰ سال تشخیص داده می‌شوند. علت افزایش ریسک با سن، تجمع جهش‌ها و اختلالات ژنتیکی در سلول‌های لنفوسیت در طول زمان است.
• بیماری در جوانان نادر است.

۳. جنسیت

• مردان دو برابر بیشتر از زنان به CLL مبتلا می‌شوند. دلیل دقیق این تفاوت ناشناخته است اما احتمالاً به تفاوت‌های هورمونی و ژنتیکی مرتبط باشد.

۴. عوامل محیطی و شغلی

• مواجهه با مواد شیمیایی: تماس طولانی‌مدت با برخی مواد شیمیایی مانند بنزن، حشره‌کش‌ها و علف‌کش‌ها در کشاورزی یا صنایع شیمیایی می‌تواند خطر ابتلا به CLL را افزایش دهد.
• تابش‌های یونیزان: قرار گرفتن در معرض اشعه‌های یونیزان (مانند رادیوتراپی یا سوانح هسته‌ای) می‌تواند خطر ایجاد جهش در سلول‌ها و افزایش احتمال لوسمی را بالا ببرد.
• آلودگی‌های محیطی: قرار گرفتن در معرض مواد سرطان‌زا و آلودگی هوا ممکن است در برخی موارد نقش داشته باشد.

۵. اختلالات سیستم ایمنی و بیماری‌های زمینه‌ای

• افرادی که سیستم ایمنی ضعیف یا مختل دارند (مثلاً به دلیل بیماری‌های خودایمنی، HIV، یا مصرف داروهای سرکوب‌کننده ایمنی پس از پیوند اعضا) بیشتر در معرض خطر ابتلا به CLL هستند.
• برخی بیماری‌های خودایمنی می‌توانند باعث اختلال در عملکرد طبیعی لنفوسیت‌ها شوند و زمینه را برای رشد غیرطبیعی فراهم کنند.

۶. عوامل عفونی (در حد فرضیه)

• برخی ویروس‌ها و عفونت‌ها ممکن است در ایجاد برخی انواع لوسمی نقش داشته باشند، اما رابطه مستقیم و قطعی با CLL تاکنون اثبات نشده است.

جمع‌بندی

• CLL بیماری پیچیده‌ای است که ناشی از تعامل چندین عامل ژنتیکی، محیطی و ایمنی است.
• هنوز علت واحد و مشخصی ندارد و تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.
• عوامل ژنتیکی و سن مهم‌ترین نقش‌ها را در ابتلا ایفا می‌کنند.